Ostatni kwartał 2022 roku upłynął pod znakiem zwyżek na rynkach akcji, spadków dochodowości długu rządowego oraz słabnącego w stosunku do większości walut dolara.

Takie zachowanie rynków było konsekwencją wyceniania przez inwestorów zakończenia procesu podwyżek stóp procentowych przez Fed na przełomie 2023 i 2024 roku, coraz wyraźniejszych sygnałów dezinflacji płynących z rynków surowcowych, przesunięcia oczekiwań inwestorów z obaw o nadmierną inflację w stronę dyskontowania recesji na przełomie 2022 i 2023 roku oraz sygnałów odbicia w 2023 roku. Znaczące wzrosty cen aktywów w końcówce 2022 roku były po części konsekwencją nadmiernie pesymistycznych ocen formułowanych w pierwszych trzech kwartałach 2022 roku, po tym jak rosyjska agresja na Ukrainę wywołała drastyczne wzrosty cen na rynkach surowcowych oraz wypchnęła inflację na nienotowane od 30-40 lat poziomy, grożąc załamaniem konsumpcji.

Rynek obligacji

Przez pierwszą połowę 2022 roku rentowności polskich obligacji skarbowych rosły. Nieznaczne spadki dochodowości miały miejsce w trzecim kwartale, zaś odwrócenie trendu nastąpiło w czwartym kwartale. W skali całego roku rentowności obligacji rocznych przesunęły się do 6,54%, z 3,47%, 2-letnich do 6,73%, z 3,35%, 5-letnich do 6,88%, z 3,99%, zaś 10-letnich do 6,88%, z 3,71% (dane za Refinitiv). Marża krajowych obligacji 10-letnich, ponad ich niemieckie odpowiedniki, która na koniec 2021 roku wynosił 389 p.b., na koniec 2022 roku wzrosła do 432 p.b. (Refinitiv). W ramach reakcji na rosnącą inflację NBP podnosił stopę referencyjną, z 1,75% na koniec grudnia 2021 roku, do 6,75% na koniec września i pozostawił ją na tym poziomie do grudnia 2022 roku.

01
04
6,54%
rentowność obligacji rocznych
01
04
6,73%
rentowność obligacji 2-letnich
01
04
6,88%
rentowność obligacji 5-letnich
01
04
6,88%
rentowność obligacji 10-letnich

Wzrostowi rentowności polskich obligacji w 2022 roku sprzyjała sytuacja na rynkach bazowych. Krzywe dochodowości na większości rynków przesunęły się mocno w górę, co było spowodowane silnym wzrostem inflacji, oczekiwań inflacyjnych oraz znacznymi podwyżkami stóp procentowych i zapowiedziami ich kontynuacji przez główne banki centralne. W konsekwencji w skali roku dochodowości 10-letnich obligacji skarbowych USA przesunęły się z 1,498% do 3,831%, a niemieckich z -0,179% do +2,562% (Refinitiv).

Rynek akcji

W 2022 roku indeks WIG20 spadł o 20,9%, indeks WIG o 17,1%, mWIG40 o 21,5%, a sWIG80 o 12,8% (GPW). Na krajowy rynek akcji oddziaływały negatywne nastroje po ataku Rosji na Ukrainę, podwyżki stóp procentowych dokonywane przez NBP i najważniejsze globalne banki centralne. Nie pomagały także rosnące oczekiwania inflacyjne i problemy z dostawami surowców energetycznych. W drugiej połowie 2022 roku złe perspektywy dla rynku akcji zostały wzmocnione przez ryzyko wpadnięcia światowej gospodarki w recesję, w reakcji na połączenie wysokich cen podstawowych surowców i rosnących stóp procentowych. Odbicie miało miejsce w czwartym kwartale 2022 roku, po tym jak pojawiły się pierwsze sygnały słabnięcia presji inflacyjnej i hamowania oczekiwań dotyczących tempa podwyżek stóp. Jednak nie było ono na tyle silne, by odrobić straty z pierwszych trzech kwartałów 2022 roku.

Przez większą część 2022 roku na globalnych rynkach akcji panowały spadki spowodowane obawami o negatywy wpływ rosyjskiej agresji na Ukrainę na ceny i dostęp do surowców energetycznych, surowców żywnościowych, a także dyskontowaniem zaostrzenia polityki monetarnej.

Czwarty kwartał przyniósł pewne odreagowanie, jednak nie pozwoliło ono na pełne odrobienie strat. W efekcie indeks giełdy amerykańskiej S&P500 spadł w 2022 roku o 19,4% (S&P), a niemiecki DAX o 12,3%% (Deutsche Boerse). Rosnąca do poziomów nie widzianych od lat 80-tych inflacja, wysokie krótkoterminowe stopy procentowe i dochodowości zniechęcały inwestorów do zakupów akcji. Słabo zachowywały się także indeksy azjatyckie, gdzie powyższe problemy były wzmagane obawami o uruchomienie kolejnych lockdownów, co zepchnęło indeks HSI o 15,5% w ciągu roku.

Rynek walutowy

Na przestrzeni 2022 roku kurs EUR/PLN wzrósł do 4,69 z 4,58 (Refinitiv), zaś kurs USD/PLN wzrósł do 4,38, z 4,03 (Refinitiv). Osłabienie złotego było reakcją na rosnące ryzyko geopolityczne po ataku Rosji na Ukrainę. Drastyczne podwyżki stóp procentowych w Polsce jedynie osłabiały deprecjację złotego w relacji do głównych walut. Przecena złotego i walut rynków wschodzących była dodatkowo wspierana przez rosnącego w siłę dolara, w reakcji na zaostrzanie polityki monetarnej przez Fed (podwyżki stóp procentowych i ograniczenie bilansu banku centralnego). Miało to odzwierciedlenie w przesunięciu kursu EUR/USD do 1,07 w końcu 2022 roku, z 1,14 (Refinitiv) w końcu 2021 roku.

Kurs franka szwajcarskiego wzrósł na koniec 2022 roku do 4,72 z 4,42 na koniec 2021 roku (Refinitiv). Deprecjacja złotego do waluty szwajcarskiej była pochodną, wywołanej napięciami geopolitycznymi, zwyżki kursu EUR/PLN oraz spadku EUR/ CHF (do 0,99 na koniec 2022 roku, z 1,04 na koniec 2021 roku – Refinitiv).