W przypadkach, gdy zastosowanie pełnego podejścia retrospektywnego zostało ocenione jako niewykonalne w praktyce, Grupa PZU wykorzystuje zmodyfikowane podejście retrospektywne lub podejście oparte na wartości godziwej, a wybór podejścia dokonywany jest indywidualnie dla każdej grupy umów. Przy wyborze brane pod uwagę są takie czynniki jak dostępność danych historycznych, materialność oraz to czy grupa umów należy do portfela oferowanego w sprzedaży przez Grupę PZU na dzień przejścia.
W tabeli poniżej zaprezentowano uproszczenia dozwolone przez MSSF 17, które zostały zastosowane przez Grupę PZU wraz z referencją do odpowiednich zapisów MSSF 17 w zależności od przyjętego podejścia:
| Opis uproszczenia | Zmodyfikowane podejście retrospektywne | Podejście oparte na wartości godziwej |
|---|---|---|
| Ocena grup umów przy wykorzystaniu informacji dostępnych na moment daty przejścia, zamiast na moment zawarcia umowy | C9 | C21-22 |
| Niestosowanie przepisów pkt. 22 w celu dokonania podziału grup na te, które nie uwzględniają umów zawartych w odstępach większych niż roczne | C10 | C23 |
| Wykorzystanie historycznych przepływów pieniężnych przy określeniu marży kontraktowej | C12 | nd. |
| Uproszczone wyliczenie korekty ryzyka z tytułu ryzyka niefinansowego w dniu początkowego ujęcia grupy umów ubezpieczenia | C14 | nd. |
| Podział przychodów lub kosztów finansowych na kwoty uwzględnione w wyniku finansowym i na kwoty uwzględnione w innych całkowitych dochodach | C18-19 | C24 |
Zmodyfikowane podejście retrospektywne
W przypadkach gdy zastosowanie pełnego podejścia retrospektywnego jest niewykonane w praktyce zapisy MSSF 17 umożliwiają zastosowanie modyfikacji tego podejścia, tak zwane zmodyfikowane podejście retrospektywne, w celu osiągnięcia wyniku możliwie najbliższego do wyniku pełnego podejścia retrospektywnego. Modyfikacje dozwolone przez standard obejmują obszary oceny umów lub grup umów ubezpieczenia, których dokonano by na dzień rozpoczęcia trwania lub początkowego ujęcia, oszacowania kwot związanych z marżą kontraktową lub komponentem straty, oraz oszacowania kosztów lub przychodów finansowych z ubezpieczeń.
Zmodyfikowane podejście retrospektywne zostało zastosowane przez Grupę PZU jedynie dla grup umów bez bezpośredniego udziału w zyskach. Dla grup umów z bezpośrednim udziałem w zysku, dla których zastosowanie pełnego podejścia retrospektywnego było niewykonalne w praktyce, Grupa PZU zastosowała podejście oparte na wartości godziwej.
W dopuszczalnych przez MSSF 17 przypadkach oraz gdy Grupa PZU uznała stosowanie zmodyfikowanego podejścia retrospektywnego za zasadne, użyte zostały następujące modyfikacje podejścia w pełni retrospektywnego:
- użycie historycznych przepływów pieniężnych oraz wiarygodnych oszacowań historycznych przepływów pieniężnych w celu oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych oraz marży kontraktowej lub komponentu straty na dzień początkowego ujęcia grupy umów dla grup umów ubezpieczenia niezawierających bezpośredniego udziału w zyskach.
- oszacowanie korekty ryzyka z tytułu ryzyka niefinansowego w dniu początkowego ujęcia grupy umów ubezpieczenia oraz uwolnienia ryzyka przed dniem przejścia w oparciu o informacje dostępne na dzień przejścia. Informacje użyte do tych oszacowań to między innymi kalibracja korekty ryzyka z tytułu ryzyka niefinansowego na dzień przejścia, oszacowanie przepływów pieniężnych na dzień początkowego ujęcia grupy umów ubezpieczenia oraz dane historyczne dostępne na dzień przejścia.
- połączenie grup umów zawartych w odstępach większych niż roczne.
Przy oszacowaniach za pomocą zmodyfikowanego podejścia retrospektywnego Grupa PZU nie stosowała dopuszczalnych przez MSSF 17 modyfikacji związanych z wyznaczaniem stóp dyskonta.
Przy zastosowaniu zmodyfikowanego podejścia retrospektywnego Grupa PZU korzystała z racjonalnych i udokumentowanych informacji, przy maksymalnym możliwym wykorzystaniu danych dostępnych bez nadmiernego kosztu i wysiłku, które Grupa PZU wykorzystałaby w podejściu w pełni retrospektywnym.
Podejście oparte na wartości godziwej
Grupa PZU zastosowała podejście do wyceny oparte na wartości godziwej w okresie przejściowym dla:
- produktów rentowych oraz tradycyjnych zawartych przed 1994 rokiem, dla których nie istnieją racjonalne i udokumentowane informacje dostępne bez nadmiernych kosztów lub wysiłków, które pozwoliłyby na przeprowadzenie obliczeń zgodnie ze zmodyfikowanym podejściem retrospektywnym.
- Produktów typu unit-linked, dla których zastosowanie MRA lub FRA wiązałoby się z nadmiernymi kosztami lub wysiłkiem, niewspółmiernymi z poziomem potencjalnego zniekształcenia raportowanych wartości, które uznaje się za nieistotne.
Dla umów, gdzie zastosowano podejście oparte na wartości godziwej, Grupa PZU ustaliła wysokość CSM na dzień przejścia, jako różnicę między wartością godziwą zobowiązania z tytułu pozostałej ochrony ubezpieczeniowej a przepływami pieniężnymi z tytułu zobowiązań wycenionymi na ten dzień. Przy ustalaniu wartości godziwej Grupa PZU zastosowała wymogi MSSF 13 „Ustalanie wartości godziwej”, z wyjątkiem wymogu dotyczącego dolnego limitu depozytów na żądanie. Podejście ma charakter wstępny i może ulec zmianie.
Grupa PZU połączyła umowy wystawione w odstępie dłuższym niż jeden rok przy określaniu grup umów ubezpieczeniowych zgodnie z podejściem do wartości godziwej na dzień przejścia, ponieważ nie posiadała racjonalnych i udokumentowanych informacji pozwalających na podział na grupy, które zawierają wyłącznie umowy zawarte w ciągu roku.
Stosując podejście oparte na wartości godziwej, Grupa PZU wykorzystała racjonalne i wiarygodne informacje dostępne na dzień przejścia, aby:
- zidentyfikować grupy umów ubezpieczenia;
- określić czy umowy ubezpieczenia spełniają definicję umowy ubezpieczenia z bezpośrednim udziałem w zyskach;
- zidentyfikować wszelkie uznaniowe przepływy pieniężne dla umów ubezpieczeniowych niezawierających bezpośredniego udziału w zyskach.
Grupa PZU zastosowała metodę dochodową do wyceny wartości godziwej umów ubezpieczeniowych na dzień przejścia.