14 lipca 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym.
Zgodnie z art. 73 tej ustawy, bank jest zobowiązany na wniosek kredytobiorcy zawiesić spłatę kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje tylko w stosunku do jednej umowy, zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje w następujących okresach:
- od 1 sierpnia do 30 września 2022 roku – w wymiarze dwóch miesięcy;
- od 1 października do 31 grudnia 2022 roku – w wymiarze dwóch miesięcy;
- od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku – w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.
W okresie zawieszenia spłaty kredytu, kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy kredytowej, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.
Zgodnie z zapisami MSSF 9 wprowadzone przepisami ustawy uprawnienie dla klientów do skorzystania z zawieszenia przez nich spłat kredytu wymaga skorygowania wartości bilansowej brutto takich kredytów poprzez wyznaczenie i ujęcie w wyniku finansowym Grupy PZU szacowanego kosztu wynikającego z tego uprawnienia jako różnicy pomiędzy:
- wartością bieżącą oczekiwanych przepływów pieniężnych z portfela kredytowego spełniającego kryteria ustawy (wartość bilansowa brutto tego portfela) a
- wartością bieżącą oczekiwanych przepływów pieniężnych z tego portfela wyznaczoną w oparciu o zmodyfikowane przepływy pieniężne uwzględniające postanowienia ustawy, zdyskontowane aktualną efektywną stopą procentową,
z uwzględnieniem szacowanego poziomu partycypacji klientów uprawnionych, którzy w ocenie Grupy PZU z tego prawa skorzystają.
Istotne założenie wymagające osądu w zakresie wysokości tej straty to liczba klientów ubiegających się o wakacje kredytowe. Według pierwotnych szacunków strata rozpoznana z tego tytułu w wyniku finansowym Grupy PZU w III kwartale 2022 roku wyniosła 2 931 mln zł i została ujęta jako pomniejszenie przychodów odsetkowych obliczonych przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.
Na 31 grudnia 2022 roku Grupa PZU dokonała ponownej weryfikacji dotychczasowych szacunków (m. in. w zakresie aktualności portfela objętego uprawnieniami do zawieszenia spłaty kredytu oraz oczekiwanego wskaźnika partycypacji). Oszacowany na 2023 rok wskaźnik partycypacji wyniósł 76% dla portfela Pekao oraz 69% dla portfela Alior Banku. W efekcie tej weryfikacji ostateczna kwota, która obciążyła skonsolidowany rachunek zysków i strat za 2022 roku wyniosła 2 460 mln zł. Ze względu na fakt, że szacunek ten stanowi oczekiwane wykorzystanie przez klientów uprawnień wynikających z ustawy, a faktyczna realizacja będzie miała miejsce w okresie obowiązywania ustawy, konieczne będzie cykliczne aktualizowanie szacunku i ujmowanie efektów tych przeszacowań w bieżących wynikach Grupy PZU.
Łączna wartość bilansowa brutto należności od klientów z tytułu kredytów objętych wakacjami kredytowymi wyniosła na 31 grudnia 2022 roku 49 092 mln zł. Zmiana założonych wskaźników partycypacji klientów korzystających z wakacji kredytowych o 10% spowodowałaby zwiększenie kosztu z tego tytułu o 215 mln zł.